کردوچین

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 8 منبع : مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی

738 ق، از زنان مدبر خیر و نیكوكار. وى دختر منگوتیمور، پسر هلاكوخان (663 -654 ق)، و ابش خاتون بود. در جوانى با سیورغمتش (692 ق)، برادر پادشاه خاتون ازدواج كرد. پس از اینكه پادشاه خاتون از فارس به كرمان آمد سیورغتمش را در قلعه‏اى زندانى كرد و خود حكومت كرمان را در دست گرفت، اما او با كمك همسرش كردوچین و دخترش شاه عالم از زندان فرار كرد و به اردوى گیخاتو، همسر پادشاه خاتون پیوست. ولى گیخاتو او را به پادشاه خاتون تحویل داد و به دستور وى به قتل رسید (692 ق). دو سال بعد گیخاتو كشته شد و بایدوخان، داماد كردوچین، جانشین او گردید. كردوچین براى گرفتن انتقام همسرش حكومت كرمان را از دامادش گرفت، و بدانسو رهسپار شد. پادشاه خاتون در ابتدا مقاومت كرد اما اغلب امرا و بزرگان شهر كه حكم بایدوخان را دیدند به كردوچین پیوستند و او را تنها گذاشتند و وى نیز به ناچار تسلیم شد و به دستور كردوچین كشته شد. هنگامى كه سلطان ابوسعید (736 -717 ق) به سلطنت رسید كردوچین هدایاى گرانبهایى به نزد او فرستاد و سلطان هم او را مورد لطف قرار داد و با صدور فرمان وى را از پرداخت مالیات معاف كرد و در سال ق حكومت فارس و نیز كردوچین كه سیورغتمش ازدواج كرده بود- به امیر چوپان، شوهر خواهرش ازدواج كرد، اما پس از چندى سلطان به امیر چوپان و پسرانش بدگمان شد. امیر چوپان به ملك غیاث‏الدین پادشاه هرات پناه برد، اما وى براى خوشایند سلطان او را به قتل رساند. این بار نیز سلطان ابوسعید دستور داد تا كردوچین با ملك غیاث‏الدین ازدواج كند، اما این ازدواج انجام نشد. كردوچین بناهاى متعددى در شیراز احداث كرد و دوازده مدرسه، رباط، بیمارستان، مسجد و سد ساخت و موقوفات زیادى براى آنها منظور كرد. از جمله مدرسه باشكوهى به نام مدرسه شاهى در كنار دولتخانه اتابكى ساخت. مولف تاریخ وصاف- كه معاصر كردوچین بوده- توصیف جامع و دقیقى از این مدرسه و سایر بناهاى خیریه او كرده است. بوستانى نیز براى تفریحگاه عمومى مردم احداث كرد كه در دو سمت چپ و راست آن آبخورى‏هایى قرار داشت كه آبى صاف و گوارا از آنها مى‏گذشت. همچنین براى طلاب، حافظان قرآن كریم، صوفیان و سایر مستمندان نیز حقوق‏هایى تعیین نمود. كردوچین در سلطانیه درگذشت، پیكرش را به شیراز آوردند و در مدرسه شاهى- كه در جوار مزار ابش خاتون قرار داشت- به خاك سپردند.